ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺳﻄﺢ ﺗﻨﻮع ژﻧﺘﻴﻜﻲ و رواﺑﻂ ﺑﻴﻦ ژﻧﻮﺗﻴﭗ ﻫﺎ اﺳﺎس ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ واﻟﺪﻳﻦ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮای اﻫﺪاف اﺻﻼﺣﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺸﻤﺎر ﻣﻲ رود. در اﻳﻦ راﺳﺘﺎ ﻧﺸﺎﻧﮕﺮﻫﺎی ﻣﻮﻟﻜﻮﻟﻲ ﺑﻄﻮر ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ آﻣﻴﺰ در ارزﻳﺎﺑﻲ ﺗﻨﻮع ژﻧﺘﻴﻜﻲ اﻧﻮاع ﮔﻴﺎﻫﺎن زراﻋﻲ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ. در اﻳﻦ آزﻣﺎﻳﺶ، ﺗﻨﻮع ژﻧﺘﻴﻜﻲ 35 ﻻﻳﻦ و رﻗﻢ ﺟﻮ، ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از 19 ﺟﻔﺖ آﻏﺎزﮔﺮ SSR و EST-SSR ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﺪ ﻛﻪ در ﻣﺠﻤﻮع 157 آﻟﻞ ﭼﻨﺪﺷﻜﻞ ﺑﺎ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ 7.85 آﻟﻞ ﺑﻪ ازای ﻫﺮ ﺟﻔﺖ آﻏﺎزﮔﺮ ﺗﻜﺜﻴﺮ ﺷﺪ. ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﺗﻌﺪاد آﻟﻞ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ Bmag581 ﺑﺎ دو آﻟﻞ و ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ آن ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ Bmag134 ﺑﺎ 15 آﻟﻞ ﺑﻮد. ﻣﻴﺰان اﻃﻼﻋﺎت ﭼﻨﺪﺷﻜﻠﻲ ﺑﺮای ﻧﺸﺎﻧﮕﺮﻫﺎی ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﺑﻴﻦ 0.15 ﺗﺎ 0.89 ﺑﺎ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ 0.69 ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻣﻘﺪار ﺑﻪ ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ Ebmac419 و ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ آن ﺑﻪ ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ Bmag581 ﺗﻌﻠﻖ داﺷﺖ. از ﻧﻈﺮ ﺗﻨﻮع ژﻧﻲ، دو ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ Bmag581 و Ebmac419 ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ (0.17) و ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ (0.9) ﻣﻘﺪار را داﺷﺘﻨﺪ. ﺗﺠﺰﻳﻪ ﺧﻮﺷﻪ ای ﺑﺮ اﺳﺎس داده ﻫﺎی ﻣﻮﻟﻜﻮﻟﻲ، ژﻧﻮﺗﻴﭗ ﻫﺎ را ﺑﻪ ﭘﻨﺞ ﮔﺮوه ﻣﻨﺘﺴﺐ ﻛﺮد. ﺑﺮرﺳﻲ درﺻﺪ زﻧﺪه ﻣﺎﻧﻲ در ﻣﺰرﻋﻪ، ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ درﺻﺪ زﻧﺪه ﻣﺎﻧﻲ در آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه،  LT50و ﺗﺮاوش ﻳﻮﻧﻲ ژﻧﻮﺗﻴﭗ ﻫﺎ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ژﻧﻮﺗﻴﭗ ﻫﺎی ﮔﺮوه دو در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﮔﺮوه ﻫﺎ از ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻪ ﺳﺮﻣﺎی ﻛﻤﺘﺮی ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮدﻧﺪ. ﻧﺸﺎﻧﮕﺮﻫﺎی ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در اﻳﻦ آزﻣﺎﻳﺶ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ژﻧﻮﺗﻴﭗ ﻫﺎی ﺑﺴﻴﺎر ﺣﺴﺎس ﺑﻪ ﺳﺮﻣﺎ را از ﺑﻘﻴﻪ ژﻧﻮﺗﻴﭗ ﻫﺎ ﺗﻔﻜﻴﻚ ﻛﻨﻨﺪ.

آنغوزه (.Ferula assa-foetida L) گیاهی مرتعی متعلق به تیره چتریان (Apiaceae) و بومی نواحی استپی ایران و بخش هایی از افغانستان است. در اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ، ﺗﻨﻮع ژﻧﺘﻴﻜﻲ ژرم ﭘﻼﺳﻢ آنغوزه در جنوب شرق ایران (استان های کرمان و یزد) ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﺸﺎﻧﮕﺮﻣﻮﻟﻜﻮﻟﻲ RAPD ﻣﻮرد ارزﻳﺎﺑﻲ ﻗﺮار ﮔﺮفت. برگ های تازه و جوان گیاه آنغوزه از 30 رویشگاه مختلف جمع آوری گردید. اﺳﺘﺨﺮاج DNA ﺑﻪ روش CTAB ﺗﻐﻴﻴﺮﻳﺎﻓﺘﻪ از برگ اﻧﺠﺎم ﺷﺪ. از 15 آﻏﺎزﮔﺮ ﺗﺼﺎدﻓﻲ که در واکنش PCR اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ، ﺗﻌﺪاد 10 آﻏﺎزﮔﺮﻧﻮارﻫﺎی ﺑﻬﺘﺮی ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﺮدﻧﺪ. از این ﺗﻌﺪاد آﻏﺎزﮔﺮ، 118 ﻗﻄﻌﻪ ﭼﻨﺪﺷﻜﻞ ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪ که بر اساس حضور یا عدم حضور در نواربندی هر جمعیت اﻣﺘﻴﺎزدﻫﻲ شده و ﺟﻬﺖ آﻧﺎﻟﻴﺰ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪﻧﺪ. ﻣﺎﺗﺮﻳﺲ ﺻﻔﺮ و یک، ﺗﻮﺳﻂ ﻧﺮم افزار NTSYS-pc ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ضریب ﺗﺸﺎﺑﻪ دایس به ماتریس ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪ و ﺳﭙﺲ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﻟﮕﻮرﻳﺘﻢ ﻣﻴﺎﻧﮕین ﻓﺎﺻﻠﻪ (UPGMA) دندوگرام ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ رﺳﻢ شد. ﺑﺮ اﻳﻦ اساس 30 جمعیت ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ در 5 ﮔﺮوه ﺟﺎﻳﺎﺑﻲ ﺷﺪﻧﺪ. ﻛﻼﺳﺘﺮ ﺣﺎﺻﻠﻪ ﺗﺎ اندازه ای ﺑﺎ ﺗﻨﻮع ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ ﻫﻤﺨﻮاﻧﻲ داﺷﺖ. ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﺠﺰﻳﻪ ﺑﻪ موﻟﻔﻪ ﻫﺎی اصلی ﺑﺎﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﺠﺰیه ﻛﻼﺳﺘﺮ ﺗﻘﺮیبا ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﻮد. ﻧﺘﺎﻳﺞ حاصل از این ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ اﺳﺘﻔﺎده از تکنیک RAPD ﺑﺮای ارزﻳﺎﺑﻲ تنوع ژنتیکی ﺑﻴﻦ جمعیت های مختلف جغرافیایی ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ.

ﺗﺮﺟﻴﺢ دادن ﻣﻮاد اﺻﻼﺣﻲ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ از ﺳﻮی ﺑﻪ ﻧﮋاد ﮔﺮان در ﺟﻬﺖ ﺗﺴﺮﻳﻊ در ﺗﻮﻟﻴﺪ ارﻗﺎم ﺟﺪﻳﺪ اﺻﻼﺣﻲ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﻪ ﺷﺪن ﻧﮕﺮاﻧﻲ ﺟﻬﺎﻧﻲ از ﻣﺤﺪود ﺷﺪن ﭘﺎﻳﻪ ژﻧﺘﻴﻜﻲ ارﻗﺎم ﮔﻴﺎﻫﻲ ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ و اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع در ﺗﻘﺎﺑﻞ ﺑﺎ ﺗﻨﻮع ژﻧﺘﻴﻜﻲ ﮔﺴﺘﺮده ای اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺑﺎﻧﻚ ﻫﺎی ژن ﻣﻮﺟﻮد ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ، ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ژﻧﻮﺗﻴﭗ ﻫﺎی ﺑﻮﻣﻲ واﺟﺪﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﻣﻔﻴﺪ از ارزش زﻳﺎدی ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ. در اﻳﻦ آزﻣﺎﻳﺶ 17 ژﻧﻮﺗﻴﭗ ﺑﻮﻣﻲ از ﻛﻠﻜﺴﻴﻮن ﮔﻨﺪم ﺑﺎﻧﻚ ژن ﮔﻴﺎﻫﻲ ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺳﻪ رﻗﻢ ﻛﻮﻳﺮ، ﻣﺎﻫﻮﺗﻲ و روﺷﻦ، ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺷﺎﻫﺪ، در ﺳﺎل زراﻋﻲ 1386-87 در ﻗﺎﻟﺐ ﭼﻬﺎر آزﻣﺎﻳﺶ ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ در ﺷﺮاﻳﻂ آﺑﻴﺎری ﻣﻌﻤﻮل، ﻗﻄﻊ آﺑﻴﺎری از ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺳﺎﻗﻪ دﻫﻲ (E1)، ﺳﻨﺒﻠﻪ دﻫﻲ (E2) و ﭘﺮ ﺷﺪن داﻧﻪ (E3) ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ. ﻧﺘﺎﻳﺞ آزﻣﺎﻳﺶ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻋﻤﻠﻜﺮد داﻧﻪ در ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﺪون ﺗﻨﺶ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ژﻧﻮﺗﻴﭗ ﻫﺎی 3، 2 و 15، در ﺷﺮاﻳﻂ E1 ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ژﻧﻮﺗﻴﭗ ﻫﺎی 13، 11 و ﻣﺎﻫﻮﺗﻲ، در ﺷﺮاﻳﻂ E2 ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ژﻧﻮﺗﻴﭗ ﻫﺎی 15، 11 و 1 و در ﺷﺮاﻳﻂ  E3 ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ژﻧﻮﺗﻴﭗ ﻫﺎی 2، 1 و 5 ﺑﻮد. ژﻧﻮﺗﻴﭗ ﻫﺎی 3 و 15 ﺑﻄﻮر ﻣﺸﺘﺮک در ﻫﺮ ﺳﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ﺗﻨﺶ در ﮔﺮوه A از ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﻨﺪی ﻓﺮﻧﺎﻧﺪز ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و از ﻟﺤﺎظ ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎی ﺗﺤﻤﻞ ﺗﻨﺶ وﺿﻌﻴﺖ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺗﺮی ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ ژﻧﻮﺗﻴﭗ ﻫﺎ داﺷﺘﻨﺪ. ژﻧﻮﺗﻴﭗ ﻫﺎی 4 و 11 ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ دارای ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﻛﺎﻫﺶ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻧﺎﺷﻲ از ﺗﻨﺶ از ﻣﺮﺣﻠﻪ ﭘﺮ ﺷﺪن داﻧﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﻄﻠﻮب (ﺑﺪون ﺗﻨﺶ ﺧﺸﻜﻲ) و ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﻨﺶ از ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺳﻨﺒﻠﻪ دﻫﻲ ﺑﻮدﻧﺪ. ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎیGMP ،  MPو STI ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺗﺮﻳﻦ ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎی ﺗﺤﻤﻞ ﺑﻪ ﺗﻨﺶ در ﺳﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ،E2  E1و E3 ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺷﺪﻧﺪ. در ﺗﺠﺰﻳﻪ ﺧﻮﺷﻪ ای ﺑﺮ اﺳﺎس ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎی ﺗﺤﻤﻞ ﺑﻪ ﺗﻨﺶ، ژﻧﻮﺗﻴﭗ ﻫﺎی ﻣﻮرد ارزﻳﺎﺑﻲ در ﺷﺮاﻳﻂ E1 ﺑﻪ ﭘﻨﺞ ﮔﺮوه، در ﺷﺮاﻳﻂ E2 ﺑﻪ ﺳﻪ ﮔﺮوه و در ﺷﺮاﻳﻂ E3 ﺑﻪ ﭼﻬﺎر ﮔﺮوه ﺗﻔﻜﻴﻚ ﺷﺪﻧﺪ. ﻧﺘﺎﻳﺞ اﻛﺜﺮ ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻫﺎ ﺑﺮ ﻟﺰوم ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ژﻧﻮﺗﻴﭗ ﻫﺎی ﻣﺘﺤﻤﻞ اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻣﺮﺣﻠﻪ رﺷﺪی وﻗﻮع ﺗﻨﺶ ﺧﺸﻜﻲ در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻛﺸﺖ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ تاﻛﻴﺪ داﺷﺖ.

ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮآورد ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ژﻧﺘﻴﻜﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮد داﻧﻪ و ﺻﻔﺎت ﻣﺮﺗﺒﻂ در ﮔﻨﺪم دوروم از ﺗﻼﻗﻲ دی آﻟﻞ ﻛﺎﻣﻞ ﻫﻔﺖ ژﻧﻮﺗﻴﭗ اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدﻳﺪ. ﭼﻬﻞ و ﻧﻪ ژﻧﻮﺗﻴﭗ ﺣﺎﺻﻞ، ﺑﺮای ﺻﻔﺎت روز ﺗﺎ ﮔﻠﺪﻫﻲ، ﺗﻌﺪاد ﭘﻨﺠﻪ ﻫﺎی ﺑﺎرور، ارﺗﻔﺎع ﺑﻮﺗﻪ، ﺗﻌﺪاد داﻧﻪ در ﺳﻨﺒﻠﻪ ، ﺗﻌﺪاد داﻧﻪ در ﺑﻮﺗﻪ، وزن داﻧﻪ در ﺳﻨﺒﻠﻪ، ﻋﻤﻠﻜﺮد داﻧﻪ ﺗﻚ ﺑﻮﺗﻪ و ﺷﺎﺧﺺ ﺑﺮداﺷﺖ ﻣﻮرد ارزﻳﺎﺑﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ. ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﺠﺰﻳﻪ وارﻳﺎﻧﺲ ﺣﺎﻛﻲ از وﺟﻮد ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﻲ دار ﺑﻴﻦ ژﻧﻮﺗﻴﭗ ﻫﺎ ﺑﺮای ﻛﻠﻴﻪ ﺻﻔﺎت ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﻮد. آزﻣﻮن ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﻲ ﻣﺪل ﺟﻴﻨﻜﺰ - ﻫﻴﻤﻦ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه ﺻﺎدق ﺑﻮدن ﻓﺮﺿﻴﺎت ﻣﺪل ﺑﺮای ﺷﺎﺧﺺ ﺑﺮداﺷﺖ، وزن داﻧﻪ در ﺳﻨﺒﻠﻪ، ﺗﻌﺪاد داﻧﻪ در ﺳﻨﺒﻠﻪ و ﻋﻤﻠﻜﺮد داﻧﻪ ﺗﻚ ﺑﻮﺗﻪ ﺑﻮد. ﺑﺮای ﺑﻘﻴﻪ ﺻﻔﺎت ﺑﺎ ﺣﺬف ﻳﻚ واﻟﺪ ﻓﺮﺿﻴﺎت ﻣﺪل ﺻﺎدق ﺑﻮدﻧﺪ. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﮔﺮاﻓﻴﻜﻲ، ﺻﻔﺖ روز ﺗﺎ ﮔﻠﺪﻫﻲ ﺗﺤﺖ ﻛﻨﺘﺮل ﻏﺎﻟﺒﻴﺖ ﻧﺎﻗﺺ ژن ﻫﺎ و ﺻﻔﺎت وزن داﻧﻪ در ﺳﻨﺒﻠﻪ، ارﺗﻔﺎع ﺑﻮﺗﻪ، ﺗﻌﺪاد ﭘﻨﺠﻪ ﺑﺎرور، ﺗﻌﺪاد داﻧﻪ در ﺳﻨﺒﻠﻪ، ﺗﻌﺪاد داﻧﻪ در ﺑﻮﺗﻪ، ﻋﻤﻠﻜﺮد داﻧﻪ ﺗﻚ ﺑﻮﺗﻪ و ﺷﺎﺧﺺ ﺑﺮداﺷﺖ ﺗﺤﺖ ﻛﻨﺘﺮل اﺛﺮات ﻓﻮق ﻏﺎﻟﺒﻴﺖ ژن ﻫﺎ ﺑﻮدﻧﺪ. ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻫﻴﻤﻦ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ در ﻣﻮرد روز ﺗﺎ ﮔﻠﺪﻫﻲ، ﺳﻬﻢ اﻓﺰاﻳﺸﻲ ژﻧﻲ از اﻫﻤﻴﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮی ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮد و در ﺑﻘﻴﻪ ﺻﻔﺎت، اﺛﺮﻫﺎی اﻓﺰاﻳﺸﻲ و ﻏﺎﻟﺒﻴﺖ ژﻧﻲ دارای اﻫﻤﻴﺖ ﺑﻮدﻧﺪ. ﺑﻪ اﺳﺘﺜﻨﺎی ﺗﻌﺪاد ﭘﻨﺠﻪ ﻫﺎی ﺑﺎرور و ارﺗﻔﺎع ﺑﻮﺗﻪ، ﻣﻌﻨﻲ دار ﺑﻮدن ﺷﺎﺧﺺ c (اﺛﺮ ﺗﻼﻗﻲ ﻫﺎی ﻣﻌﻜﻮس) ﺑﺮای ﺳﺎﻳﺮ ﺻﻔﺎت ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه اﺛﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﻣﺎدری در ﻛﻨﺘﺮل ژﻧﺘﻴﻜﻲ اﻳﻦ ﺻﻔﺎت ﺑﻮد. ﻣﻴﺰان وراﺛﺖ ﭘﺬﻳﺮی ﻋﻤﻮﻣﻲ از 0.70 (ارﺗﻔﺎع ﺑﻮﺗﻪ) ﺗﺎ 0.93 ( ﺗﻌﺪاد داﻧﻪ در ﺳﻨﺒﻠﻪ و وزن داﻧﻪ در ﺳﻨﺒﻠﻪ (ﻣﺘﻐﻴﺮ ﺑﻮد. وراﺛﺖ ﭘﺬﻳﺮی ﺧﺼﻮﺻﻲ از 0.31 (ﺗﻌﺪاد ﭘﻨﺠﻪ ﺑﺎرور) ﺗﺎ 0.70 (روز ﺗﺎ ﮔﻠﺪﻫﻲ) ﺑﺮآورد ﮔﺮدﻳﺪ. ﻧﺘﺎﻳﺞ روش ﺑﺎی ﭘﻼت ﻧﻴﺰ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ رﻗﻢ Prion-1 دارای ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﭘﺬﻳﺮی ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﺮای ﺻﻔﺎت وزن داﻧﻪ در ﺳﻨﺒﻠﻪ، ﺗﻌﺪاد ﭘﻨﺠﻪ ﺑﺎرور، ﺗﻌﺪاد داﻧﻪ در ﺳﻨﺒﻠﻪ، ﺗﻌﺪاد داﻧﻪ در ﺑﻮﺗﻪ، ﻋﻤﻠﻜﺮد داﻧﻪ ﺗﻚ ﺑﻮﺗﻪ و ﺷﺎﺧﺺ ﺑﺮداﺷﺖ و دارای ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﭘﺬﻳﺮی ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﺮای ﺻﻔﺎت ارﺗﻔﺎع ﺑﻮﺗﻪ و روز ﺗﺎ ﮔﻠﺪﻫﻲ ﺑﻮد، ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﺘﺎﻳﺞ اﻳﻦ آزﻣﺎﻳﺶ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲ رﺳﺪﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﻮان از اﻳﻦ واﻟﺪ در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎی اﺻﻼﺣﻲ ﺑﺮای ﺗﻮﻟﻴﺪ ارﻗﺎم ﭘﺮﻣﺤﺼﻮل، ﭘﺎﻛﻮﺗﺎه و زودرس ﮔﻨﺪم دوروم اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد.

در اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ از رﻛﻮرد ﻫﺎی زﻧﺪه ﻣﺎﻧﻲ شمار 3055 رأس بزغاله، ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﮔﻠه اﻳﺴﺘﮕﺎه ﭘﺮورش و اﺻﻼح نژاد بز کرکی راینی واﻗﻊ در شهرستان بافت، گردآوری شده ﻃﻲ سال های 1386-1372 استفاده شد. داده ها ﺑﺎ ﻣﺪل ﻫﺎی ﺧﻄﻲ و ﻧﺴﺒﺖ ﺧﻄﺮ ﺑﺎ ﺗﺎﺑﻊ وﻳﺒﺎل ﺗﺠﺰﻳﻪ ﺷﺪﻧﺪ. اﻳﻦ ﻣﺪل ﻫﺎ ﺷﺎﻣﻞ اﺛﺮگذاری های عامل های ﺛﺎﺑﺖ ﺳﺎل، ﻣﺎه ﺗﻮﻟﺪ، ﺟﻨﺲ، ﻧﻮع ﺗﻮﻟﺪ، ﺳﻦ ﻣﺎدر و ﻣﺘﻐﻴﺮ کمکی وزن ﺗﻮﻟﺪ به صورت درﺟﻪ دوم و اﺛﺮگذاری های ﺗﺼﺎدﻓﻲ ژﻧﺘﻴﻜﻲ اﻓﺰاﻳﺸﻲ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ، ژﻧﺘﻴﻜﻲ اﻓﺰاﻳﺸﻲ ﻣﺎدری، ﻣﺤﻴﻂ دائمی ﻣﺎدری و باقی مانده ﺑﻮدند. فراسنجه ﻫﺎی ژﻧﺘﻴﻜﻲ از روش بیشینه درستنمایی محدودشده ﺑﺎ و ﺑﺪون اﺛﺮگذاری های ﻣﺎدری و ﻣﺪل ﭘﺪری ﺑﺮ آورد شد. وراﺛﺖ ﭘﺬﻳﺮی ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻣﻴﺰان زﻧﺪه ﻣﺎﻧﻲ ناشی از ﻣﺪل ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺧﻄﻲ در ﺣﺪ ﭘﺎﻳﻴﻦ (0.01 تا 0.06) ﺑﺮ آورد شد. وراﺛﺖ ﭘﺬﻳﺮی ﻫﺎی ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ در ﻣﻘﻴﺎس ﻟﮕﺎرﻳﺘﻤﻲ، ﻣﻘﻴﺎس اوﻟﻴﻪ و وراﺛﺖ ﭘﺬﻳﺮی موثر ﻧﺴﺒﺖ ﺧﻄﺮ به دست آمده از ﻣﺪل ﭘﺪری و دارای ﺗﺎﺑﻊ وﻳﺒﺎل در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ مدل خطی، ﺑﻴﺸﺘﺮ و در ﺣﺪ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺗﺎ ﺑﺎﻻ (0.17 تا 0.70) ﺑﻮدﻧﺪ. ﺑﺮآوردﻫﺎی ﻣیانگین ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ عامل های ﻣﺨﺘﻠﻒ ژنتیکی و ﻏﯿﺮ ژنتیکی ﺑﺮ زنده مانی تاثیرگذار اﺳﺖ. ﻟﺬا، ﺑﺮای ﺑﻬﺒﻮد اﯾﻦ ﺻﻔﺎت می بایست در ﮐﻨﺎر ﺷﺮاﯾﻂ مدیریتی مطلوب، اﺻﻼح ژنتیکی نیز اﻧﺠﺎم ﮔﯿﺮد.

مقدمه و هدف: گیاه گشنیز یکی از گیاهان دارویی معطر یک ساله از خانواده Apiaceae می باشد بذر و گیاه این گیاه حاوی اسانس است که در صنایع آرایشی بهداشتی تولید شکلات و نوشیدنی استفاده می شود. این گیاه دارای خاصیت ضد اسپاسم ضد اسهال، ضد رادیکال های آزاد اکسیژن و ضد میکروبی می باشد. وجود ژرم پلاسم گیاهی متنوع از نیازهای اساسی برنامه های اصلاحی می باشد که امکان تولید ارقام با ویژگی های مطلوب را فراهم می کند. بنابراین شناسایی ژنوتیپ های مختلف به عنوان پیش نیاز برنامه های اصلاحی مورد استفاده قرار می گیرد. ویژگی های مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی گیاهان دارویی از جمله صفات مهم است که در بررسی تنوع توده های گیاهی مورد استفاده قرار می گیرد. مواد و روش ­ها: برای بررسی تنوع ژنتیکی توده های گشنیز بر اساس صفات مورفولوژیکی، آنتی اکسیدانی و فیتوشیمیایی، 12 توده از نقاط مختلف کشور جمع آوری شد. این آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1399 انجام گرفت. صفات مورفولوژیکی و آنتی اکسیدانی بررسی شد. همچنین بذر های به دست آمده از گیاهان در سایه خشک شدند سپس 50 گرم از بذرهای خشک شده از توده های مختلف در معرض استخراج اسانس به وسیله ی دستگاه کلونجر به مدت سه ساعت قرار گرفت. اسانس های استخراج شده در شرایط تاریکی و دمای 4 درجه سانتی گراد نگهداری شدند و سپس یک میکرولیتر از آن ها به دستگاه کروماتوگراف گازی متصل به اسپکترومتر جرمی تزریق شد تا نوع ترکیبات آن مشخص شود. ترکیبات اسانس با روش طیف سنج جرمی و کتابخانه NIST و Wiley بررسی شدند. یافته ها: نتایج بررسی های مورفولوژیکی و آنتی اکسیدانی نشان داد که توده ی مشهد بیشترین سطح برگ (2/8 سانتی متر مربع)، وزن تر و خشک گیاه (به ترتیب 4/52 و 0/56 گرم) و وزن تر برگ را داشتند، مشکین شهر و میانه به ترتیب بیشترین میزان فعالیت آنتی اکسیدانی را داشتند. نتایج بررسی صفات فیتوشیمیایی نشان داد که ترکیبات اسانس توده ها تنوع زیادی داشتند و توده ی مشهد بیشترین میزان Butanoic acid (2/56 درصد)، Limonene (0/44 درصد)،Linaloloxide (1/7 درصد)،Thymol (0/08 درصد)، Geraniol (0/38 درصد)،alpha.-Methyl-.alpha. (0/54 درصد)،Eicosane (0/16 درصد) و Isophytol (0/2 درصد) را داشت. بیشترین میزان همبستگی بین میزان Isophytol و Geraniol (0/98= r) بود و کمترین میزان همبستگی بین Butanoic acid و Camphor مشاهده شد (0/001= r). تجزیه به عامل ها نشان داد که پنج عامل 98/62 درصد واریانس را توجیه کردند. همچنین تجزیه خوشه ای بر اساس فاصله ی اقلیدسی، توده های مورد بررسی را در سه گروه اصلی طبقه بندی نمود. براساس نتایج این تحقیق، تنوع ژنتیکی قابل توجهی بین توده های گشنیز موجود در ایران وجود دارد. نتیجه گیری: هدف اصلی این پژوهش بررسی تنوع مورفولوژیکی، آنتی اکسیدانی و فیتوشیمیایی بین توده های ایرانی گشنیز بود. در بین توده های مختلف تنوع گسترده ای از نظر ترکیبات اسانس مشاهده گردید.

ﻧﺸﺎﺳﺘﻪ ﻳﻜﻲ از اﺟﺰای اﺻﻠﻲ و ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪه ﻛﻴﻔﻴﺖ ﭘﺨﺖ در ارﻗﺎم ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮﻧﺞ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲ ﺷﻮد. ﻛﻴﻔﻴﺖ ﭘﺨﺖ و ﺧﻮراک ﺑﺮﻧﺞ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﺳﻪ ﺧﺼﻮﺻﻴﺖ ﻣﻬﻢ و اﺻﻠﻲ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ و ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﻧﺸﺎﺳﺘﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻴﺰان آﻣﻴﻠﻮز، ﻗﻮام ژل و دﻣﺎی ژﻻﺗﻴﻨﻲ ﺷﺪن ارزﻳﺎﺑﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد. ﻳﻜﻲ از ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﻣﻬﻢ ﻧﺸﺎﺳﺘﻪ، ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎی ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در ارزﻳﺎﺑﻲ دﻗﻴﻖ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﭘﺨﺖ و ﺧﻮراک ارﻗﺎم ﺑﺮﻧﺞ ﻣﻮﺛﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ. در اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ، ﺗﺮﻛﻴﺐ ﭘﺬﻳﺮی ﻋﻤﻮﻣﻲ و ﺧﺼﻮﺻﻲ ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎی ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﻲ ﻧﺸﺎﺳﺘﻪ، در ﻻﻳﻦ ﻫﺎی واﻟﺪﻳﻨﻲ ﺑﺮﻧﺞ ﻫﻴﺒﺮﻳﺪ ﻣﻮرد ارزﻳﺎﺑﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ. ﺑﺮای اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر، ﭘﻨﺞ ﻻﻳﻦ ﺑﺮﮔﺮداﻧﻨﺪه ﺑﺎروری ﺑﻪ ﻧﺎم ﻫﺎی IR53R، SepidroodR، IR62030R، SA13R و SA14R ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻻﻳﻦ و ﭼﻬﺎر ﻻﻳﻦ ﻧﺮ ﻋﻘﻴﻢ ﺷﺎﻣﻞ IR58025A، SA15A، IR79124A و IR78378A ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺗﺴﺘﺮ، ﺑﺎ آراﻳﺶ ﻻﻳﻦ × ﺗﺴﺘﺮ در ﺳﺎل 1384 ﺗﻼﻗﻲ داده ﺷﺪﻧﺪ. در ﺳﺎل 1385 ﺑﻴﺴﺖ ﻧﺘﺎج F1 ﺣﺎﺻﻞ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻧﻪ واﻟﺪ (ﺟﻤﻌﺎ 29 ﺗﻴﻤﺎر) در ﻗﺎﻟﺐ ﻃﺮح ﺑﻠﻮک ﻫﺎی ﻛﺎﻣﻞ ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﺑﺎ دو ﺗﻜﺮار در ﻣﺰرﻋﻪ آزﻣﺎﻳﺸﻲ ﻣﻮﺳﺴﻪ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺑﺮﻧﺞ ﻛﺸﻮر در رﺷﺖ ﻣﻮرد ارزﻳﺎﺑﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ. ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﻲ ﺷﺎﻣﻞ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﻲ، ﺣﺪاﻗﻞ ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﻲ، ﻓﺮورﻳﺨﺘﮕﻲ، ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﻲ ﻧﻬﺎﺋﻲ، ﭘﺲ روی ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﻲ، دﻣﺎی ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﻲ و ﻣﺪت زﻣﺎن ﻻزم ﺗﺎ رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﻲ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از دﺳﺘﮕﺎه (Rapid Visco Analyser (RVA اﻧﺪازه ﮔﻴﺮی ﺷﺪﻧﺪ. ارزﻳﺎﺑﻲ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﭘﺬﻳﺮی ﻋﻤﻮﻣﻲ واﻟﺪﻳﻦ و ﺧﺼﻮﺻﻲ ﻫﻴﺒﺮﻳﺪﻫﺎ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﺟﺰای ژﻧﺘﻴﻜﻲ وارﻳﺎﻧﺲ و وراﺛﺖ ﭘﺬﻳﺮی ﺻﻔﺎت ﺑﺮ اﺳﺎس روش ﻛﻤﭙﺘﻮرن ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ. ﺑﺮای ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻻﻳﻦ ﻫﺎ و ﻫﻴﺒﺮﻳﺪﻫﺎ از ﻧﻈﺮﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﻛﻴﻔﻲ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺷﺪه، ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ آﻧﻬﺎ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ و ﺑﺎ داﻣﻨﻪ اﻃﻤﻴﻨﺎن 95 درﺻﺪ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﻲ ارﻗﺎم ﺑﻮﻣﻲ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺷﺪﻧﺪ. ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻻﻳﻦ × ﺗﺴﺘﺮ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ترﻛﻴﺐ ﭘﺬﻳﺮی ﻋﻤﻮﻣﻲ و ﺧﺼﻮﺻﻲ اﻛﺜﺮ ﻻﻳﻦ ﻫﺎ و ﺗﺴﺘﺮﻫﺎ ﺑﺮای ﻛﻠﻴﻪ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﻲ معنی دار ﺑﻮد. ﺳﻬﻢ وارﻳﺎﻧﺲ اﻓﺰاﻳﺸﻲ ﺑﺮای ﻛﻠﻴﻪ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ از اﺛﺮ ﻏﺎﻟﺒﻴﺖ ﺑﻮد. ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮای ﺻﻔﺖ دﻣﺎی ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﻲ، ﻣﻴﺰان وارﻳﺎﻧﺲ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﺳﺎﻳﺮ اﺟﺰای وارﻳﺎﻧﺲ ژﻧﺘﻴﻜﻲ ﺑﻮد. ﻛﻠﻴﻪ واﻟﺪﻳﻦ (ﻻﻳﻦ ﻫﺎ و ﺗﺴﺘﺮﻫﺎ) از ﻧﻈﺮ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﻲ در داﻣﻨﻪ ﻃﻤﻴﻨﺎن ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه ﻗﺮار ﻧﺪاﺷﺘﻪ و از ﻟﺤﺎظ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﭘﺨﺖ و ﺧﻮراک ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﺒﻮدﻧﺪ، اﻣﺎ در ﺑﻴﻦ ﺗﻼﻗﻲ ﻫﺎ، ﺗﺮﻛﻴﺐ ﻫﺎی SA15A×IR53R، IR79124A×SepidroodR، SA15A×SA14R، IR79124A×IR53R و IR58025A×SA14R از ﻧﻈﺮ ﻛﻠﻴﻪ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﻲ در داﻣﻨﻪ اﻃﻤﻴﻨﺎن ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﻣﻄﻠﻮب ﻗﺮار داﺷﺘﻨﺪ و دارای ﻛﻴﻔﻴﺖ ﭘﺨﺖ ﻣﺸﺎﺑﻪ ارﻗﺎم ﻣﺤﻠﻲ ﺑﻮدﻧﺪ. ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﺘﺎﻳﺞ اﻳﻦ آزﻣﺎﻳﺶ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲ رﺳﺪ ﻛﻪ از ﻫﻴﺒﺮﻳﺪﻫﺎی ﻓﻮق ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﺮای ﺗﻮﻟﻴﺪ ارﻗﺎم ﺑﺎ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﭘﺨﺖ و ﺧﻮراک ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد.

اﻳﻦ آزﻣﺎﻳﺶ ﺑﺎ ﻫﺪف ارزﻳﺎﺑﻲ اﺛﺮ ﺳﻄﻮح ﺷﻮری ﺑﺮ ﺻﻔﺎت ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﺑﺬر و ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻏﺮﺑﺎل ژﻧﻮﺗﻴﭗ ﻫﺎی ﭼﻐﻨﺪرﻗﻨﺪ ﺑﻪ اﺟﺮا ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪ. در آزﻣﺎﻳﺶ اول 20 ﻻﻳﻦ و ﺟﻤﻌﻴﺖ ﭼﻐﻨﺪرﻗﻨﺪ در ﭼﻬﺎر ﺳﻄﺢ ﻫﺪاﻳﺖ اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ ﺷﺎﻫﺪ (آب ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﺎ ﻫﺪاﻳﺖ اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ 3 دﺳﻲ زﻳﻤﻨﺲ ﺑﺮ ﻣﺘﺮ)، 16، 20 و 24 دﺳﻲ زﻳﻤﻨﺲ ﺑﺮ ﻣﺘﺮ از ﻧﻈﺮ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺑﺮ ﺻﻔﺎت ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﺷﺎﻣﻞ درﺻﺪ ﺟﻮاﻧﻪ ﻫﺎی ﻃﺒﻴﻌﻲ و ﺟﻮاﻧﻪ ﻫﺎی ﻏﻴﺮ ﻃﺒﻴﻌﻲ، ﻃﻮل رﻳﺸﻪ ﭼﻪ و ﺳﺎﻗﻪ ﭼﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻓﺎﻛﺘﻮرﻳﻞ در ﻗﺎﻟﺐ ﻃﺮح ﻛﺎﻣﻼ ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﺑﺎ ﭼﻬﺎر ﺗﻜﺮار، ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺷﺪﻧﺪ. در آزﻣﺎﻳﺶ دوم ﻳﻚ ﻻﻳﻦ ﺣﺴﺎس و ﻳﻚ ﻻﻳﻦ ﻣﺘﺤﻤﻞ در دو ﻧﻮع ﭘﺮﻟﻴﺖ (رﻳﺰ و درﺷﺖ) در ﮔﻠﺨﺎﻧﻪ در ﻣﻌﺮض ﻣﺤﻠﻮل ﻏﺬاﻳﻲ ﺑﺎ ﻫﺪاﻳﺖ اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ 16 و 20 دﺳﻲ زﻳﻤﻨﺲ ﺑﺮ ﻣﺘﺮ ﺑﺎ ﻫﻢﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺷﺪﻧﺪ. در آزﻣﺎﻳﺶ ﺳﻮم ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ 19 ﻻﻳﻦ ﭼﻐﻨﺪرﻗﻨﺪ در دو ﺷﺮاﻳﻂ ﺷﺎﻫﺪ و ﺷﻮری (16 دﺳﻲ زﻳﻤﻨﺲ ﺑﺮ ﻣﺘﺮ) در ﮔﻠﺨﺎﻧﻪ و در ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺸﺖ ﻣﺎﺳﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻓﺎﻛﺘﻮرﻳﻞ در ﻗﺎﻟﺐ ﻃﺮح ﻛﺎﻣﻼ ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﺑﺎ ﺳﻪ ﺗﻜﺮار ﻣﻮرد ارزﻳﺎﺑﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ. ﻧﺘﺎﻳﺞ اﻳﻦ ﺳﻪ آزﻣﺎﻳﺶ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﺑﺬر در ﺷﻮری ﻫﺎی 16 و 20 دﺳﻲ زﻳﻤﻨﺲ ﺑﺮ ﻣﺘﺮ در آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﻮد ﺑﺎ اﻳﻦ وﺟﻮد، ﺷﻮری 16 دﺳﻲ زﻳﻤﻨﺲ ﺑﺮ ﻣﺘﺮ در ﺷﺮاﻳﻂ ﮔﻠﺨﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان آﺳﺘﺎﻧﻪ 50 درﺻﺪ ﺧﺴﺎرت، ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ اﺛﺮ ﺗﻤﺎﻳﺰ ﻓﻨﻮﺗﻴﭙﻲ را در ﮔﻴﺎﻫﺎن داﺷﺖ. در ﺑﻴﻦ ﺻﻔﺎت ﮔﻴﺎه ﭼﻪ ای، ﻃﻮل رﻳﺸﻪ ﭼﻪ و ﺗﻌﺪاد ﺟﻮاﻧﻪ ﻫﺎی ﻏﻴﺮ ﻃﺒﻴﻌﻲ در ﻏﺮﺑﺎل اوﻟﻴﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ژﻧﺘﻴﻜﻲ، ﻣﻮﺛﺮﺗﺮ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ رﺳﻴﺪﻧﺪ. در ﺑﺴﺘﺮ ﻛﺸﺖ ﻣﺎﺳﻪ ای ﺑﺎ ﻫﺪاﻳﺖ اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ 16 دﺳﻲ زﻳﻤﻨﺲ ﺑﺮ ﻣﺘﺮ، ﻣﻴﺰان ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﺑﺬر ﺗﺎ ﺣﺪود 35 درﺻﺪ ﻛﺎﻫﺶ و ﺗﻌﺪاد ﮔﻴﺎﻫﺎن از ﺑﻴﻦ رﻓﺘﻪ ﺑﻪ 80 درﺻﺪ رﺳﻴﺪ. ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲ رﺳﺪ ﻛﻪ ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻦ ﻛﻪ ﭼﻐﻨﺪرﻗﻨﺪ در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ ﺑﻪ ﺷﻮری ﺣﺴﺎس اﺳﺖ، ﺗﺎ ﻣﺮﺣﻠﻪ اﺳﺘﻘﺮار ﻧﻴﺰ اﻳﻦ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ وﺟﻮد دارد. در ﺷﺮاﻳﻂ ﺗﻨﺶ ﺷﻮری 16 دﺳﻲ زﻳﻤﻨﺲ ﺑﺮ ﻣﺘﺮ، ﻣﻴﺰان ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﻲ در ﺑﺴﺘﺮ ﭘﺮﻟﻴﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﻣﺎﺳﻪ و در ﭘﺮﻟﻴﺖ درﺷﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﭘﺮﻟﻴﺖ رﻳﺰ ﺑﻮد. در ﺑﻴﻦ ﻣﻮاد ژﻧﺘﻴﻜﻲ ﻣﻮرد ارزﻳﺎﺑﻲ ﻻﻳﻦ ﻫﺎی Bp Karaj، 7219 P. 69، 7233 p.29، و هیبرید 7233p 29*MSc2 به عنوان متحمل و لاین های 436 Bigerm 9597 p. 12، OT-428، 8150 p.9، 191 و 7221 به عنوان نیمه متحمل تا حساس برای تحقیقات بعدی مشخص شدند.

رﺳﯿﺪن ﺑﻪ اﯾﻤﻨﯽ و اﻣﻨﯿﺖ، از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ دﻏﺪﻏﻪﻫﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻃﺮاﺣﺎن در ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﻫﺎی ﺻﻨﻌﺘﯽ ﻧﯿﺮوﮔﺎﻫﯽ ﺑﺎ آن ﻣﻮاﺟﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﺗﻌﺪد ﺧﻄﺮات ﻣﺤﺘﻤﻞ در اﯾﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﻫﺎ ﺑﺎﻧﻀﻤﺎم ﺳﻨﮕﯿﻦﺑﻮدن ﺗﻠﻔﺎت ﻣﺎﻟﯽ و ﺟﺎﻧﯽ اﯾﺠﺎب ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺗﻼشﻫﺎی ﻃﺮاﺣﺎن ﻣﻌﻄﻮف ﺑﻪ اﻓﺰاﯾﺶ ﺿﺮﯾﺐ اﯾﻤﻨﯽ/اﻣﻨﯿﺘﯽ ﮔﺮدد. ﺑﺎاﯾﻦوﺟﻮد، ﻧﻮﺷﺘﺎر ﺣﺎﺿﺮ ﻣﺆﯾﺪ آن ﺑﻮده ﮐﻪ ادﺑﯿﺎت ﻧﻈﺮی ﻣﻨﺴﺠﻤﯽ درﺧﺼﻮص ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﻌﻤﺎری ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﻫﺎی ﺻﻨﻌﺘﯽ ﺑﺎﻻﺧﺺ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﻫﺎی ﻧﯿﺮوﮔﺎﻫﯽ وﺟﻮد ﻧﺪارد. ﻟﺬا ﻧﻮﺷﺘﺎر ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ اﺳﺘﺨﺮاج راﻫﮑﺎرﻫﺎی اﯾﻤﻨﯽ/اﻣﻨﯿﺘﯽ ﻣﻮردﻧﯿﺎز در ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﻌﻤﺎری اﯾﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﻫﺎ ﭘﺮداﺧﺘﻪ اﺳﺖ. اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ، ﻣﺎﻫﯿﺘﯽ ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ-ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ داﺷﺘﻪ و ﺳﻌﯽ ﻧﻤﻮده ﺗﺎ ازﯾﮏﺳﻮ ﺑﻪواﺳﻄﻪ اﺳﺘﻨﺘﺎجﻫﺎی ﻋﻘﻠﯽ ﺑﻪﻋﻤﻞ آﻣﺪه ﺑﺮ روی آﺋﯿﻦﻧﺎﻣﻪﻫﺎ و ازﺳﻮیدﯾﮕﺮ ﺑﺎ ﺑﺮرﺳﯽ ﺗﺠﺮﺑﯽ راﻫﮑﺎرﻫﺎی ﺑﻪﮐﺎررﻓﺘﻪ در ﻃﺮح ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﻫﺎی ﺻﻨﻌﺘﯽ ﻧﯿﺮوﮔﺎﻫﯽ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ راﻫﮑﺎرﻫﺎی ﻃﺮاﺣﺎﻧﻪ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ اﻓﺰاﯾﺶ ﺿﺮﯾﺐ اﯾﻤﻨﯽ/اﻣﻨﯿﺘﯽ ﻧﺎﺋﻞ آﯾﺪ. ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎ ﻣﺆﯾﺪ آن ﺑﻮده ﮐﻪ ﺳﺎدهﺳﺎزی، ﺟﺪاﺳﺎزی، ﮐﻮﭼﮏﺳﺎزی، ﺗﻨﻮع و ﺗﻌﺪد، ﭘﺮاﮐﻨﺪﮔﯽ، ﯾﮑﭙﺎرﭼﮕﯽ، ﺗﺄﮐﯿﺪ ﺑﺮ ﻃﺮحﻫﺎ و ﺗﺠﺮﺑﻪﻫﺎی ﻣﻮﻓﻖ ﭘﯿﺸﯿﻦ و دﻓﺎع ﻋﻤﻘﯽ ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ راﻫﮑﺎرﻫﺎﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻫﻢ در ﻃﺮح ﻣﻌﻤﺎری ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﻫﺎی ﻧﯿﺮوﮔﺎﻫﯽ ﻣﻮﺟﻮد و ﻫﻢ در آﺋﯿﻦﻧﺎﻣﻪﻫﺎی ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر اﻓﺰاﯾﺶ ﺿﺮﯾﺐ اﯾﻤﻨﯽ/اﻣﻨﯿﺘﯽ ﻣﻮرد ﺗﺄﮐﯿﺪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ.

مطالعه حاضر با هدف طراحی و اعتبارسنجی مدل بازاریابی دیجیتالی چابک در صنعت بانکداری صورت گرفته است. برای این منظور از روش آمیخته (کیفی-کمی) استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش در بخش کیفی شامل 13 نفر از مدیران بانک سپه استان خراسان رضوی و اساتید هیات علمی دانشگاه پردیس فارابی دانشگاه تهران دانشکده مدیریست هستند که به روش هدفمند انتخاب شدند و در فاز کمی 400 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای در این مطالعه شرکت کرده اند. ابزارهای اصلی گردآوری داده ها در بخش کیفی، مصاحبه نیمه ساختاریافته و عمیق و در بخش کمی پرسشنامه بوده است. تحلیل داده ها در بخش کیفی به روش گرانددتئوری و با استفاده از نرم افزار MAXQDA صورت گرفته است. سپس در بخش کمی نیز از رویکرد حداقل مربعات جزئی و نرم افزار Smart PLS استفاده شده است. نتایج تحلیل کیفی داده ها نشان داده است مقوله های زیربنایی بازاریابی دیجیتالی چابک عبارتند از: مدیریت بانکی دیجیتال، بازاریابی دیجیتالی چابک، کسب مزیت رقابتی، قابلیت های پویا، کیفیت ارائه خدمات دیجیتال، زیرساخت های نرم افزاری و سخت افزاری بازاریابی دیجیتال، مشتری مداری دیجیتال، فرهنگ سازمانی وچالش های محیطی بازاریابی دیجیتالی چابک. نتایج نشان داده است شرایط علی شامل نیاز مداوم به اصلاحات نرم افزاری، تدوین اﺳﺘﺮاﺗﮋی زیرساخت های نرم افزاری و سخت افزاری، زﯾﺮﺳﺎﺧﺖ ﻣﻨﻌﻄﻒ ﻓﻨﺎوری اﻃﻼﻋﺎت و ﺗﻨﻮع ﺑﺨﺸﻲ ﺑﻪ ﭘﺮﺗﻔﻮی ﻣﺤﺼﻮﻻت و ﺧﺪﻣﺎت می باشد. شرایط علی بر شرایط زمینه ای و شرایط مداخله گر تاثیر دارد.